Κάθε επιχειρηματίας συχνά  διερωτάται: 

 Πόσο αξίζει η εταιρία μου;

Είναι προφανώς αποδεκτό να μην έχει κάποιος έτοιμη την απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα.  Ωστόσο, αυτό που είναι λιγότερο από αποδεκτό είναι να επιχειρήσει να μαντέψει, χωρίς να έχει κάνει μια ανάλυση σε βάθος για να καταλήξει σε αξιόπιστο υπολογισμό  της αξίας της επιχείρησης.

Μια μικρή επιχείρηση θεωρείται συχνά για τους περισσότερους επιχειρηματίες ως      «το δημιούργημά τους». Έτσι  πολλοί από αυτούς μπορεί να είναι απρόθυμοι να υπολογίσουν την αποτίμησή τους από συναισθηματική άποψη. 

Ωστόσο, είναι βασικό να θέτει κανείς στην άκρη το συναίσθημα, η τις όποιες προκαταλήψεις που μπορεί να έχει σχετικά με την επιχειρηματική του δραστηριότητα,  και να προσπαθεί να προβεί σε μια σωστή και αντικειμενική αποτίμηση της αξίας  της επιχείρησής του. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι θα έχει μια σαφή και πλήρη κατανόηση του τι είναι η επιχείρησή του και τι αξίζει σήμερα,  γιατί έτσι θα  λειτουργεί με ηρεμία και θα  βλέπει τα  πράγματα καθαρά. Σώζεται επίσης από μια μικρή η μεγάλη αμηχανία, σε περίπτωση που αργότερα αναζητήσει πιθανούς αγοραστές ή επενδυτές για την επιχείρησή του,  και αποδεικνύεται ότι είναι μακριά από την δικιά του εκτίμηση.

Πώς προσεγγίζουμε την εκτίμηση της αξίας των επιχειρήσεων;

Οι περισσότερες αποτιμήσεις  των επιχειρήσεων προσεγγίζονται με την χρησιμοποίηση διαφόρων  μεθόδων  υπολογισμού  της αξίας των επιχειρήσεων. Οι πιο δημοφιλείς μέθοδοι είναι η μέθοδος αποτίμησης με βάση την αξία των περιουσιακών  στοιχείων,  η με βάση την αγοραία αξία της επιχείρησης, η με βάση τις προβλεπόμενες ταμειακές ροές/κέρδη, η με συνδυασμό κάποιων από αυτές.

Στο παρόν θα ασχοληθούμε συνοπτικά με το πως γίνονται οι υπολογισμοί αποτίμησης με τη μέθοδο βασισμένη στην αξία των περιουσιακών  στοιχείων, και με τη μέθοδο βασισμένη στην αγοραία αξία της επιχείρησης.  

Αποτίμηση βάσει Περιουσιακών Στοιχείων

Η μέθοδος αυτή  υπολογίζει τη συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας. Σ΄ αυτά περιλαμβάνονται τα πάγια στοιχεία  όπως ακίνητα, γήπεδα, εξοπλισμός, αποθέματα, αυτοκίνητα, κ.α. καθώς και τα άυλα στοιχεία όπως  η πνευματική ιδιοκτησία, τα εμπορικά σήματα και τα πνευματικά δικαιώματα.

Η εμπορική αξία ορισμένων από αυτά τα στοιχεία, ιδιαίτερα των παγίων, μπορεί να προσδιοριστεί  και μέσω των βιβλίων της επιχείρησης. Γίνεται όμως λίγο η πολύ  δύσκολο να υπολογιστεί η αξία των άυλων στοιχείων του ενεργητικού. 

Ο υπολογισμός της αποτίμησης μιας επιχείρησης βάσει των περιουσιακών στοιχείων της γίνεται συνήθως ανάλογα με τη περίπτωση:

• Η εταιρία θα συνεχίσει να λειτουργεί στο άμεσο μέλλον – Σε αυτή τη περίπτωση  υπολογίζεται  αρχικά η  καθαρή λογιστική αξία των στοιχείων του ενεργητικού της π.χ. καθαρή αξία παγίων, απαιτήσεις από πελάτες, αποθέματα.  Στη συνέχεια,  υπολογίζεται και  αφαιρείται η αξία των όποιων υποχρεώσεων π.χ. υποχρεώσεις σε προμηθευτές, εφορία και δάνεια τραπεζών. Το αποτέλεσμα της προσθαφαίρεσης μας δίδει την καθαρή αξία της επιχείρησης στην οποία κατόπιν θα πρέπει να προστεθεί η εκτιμούμενη άυλη αξία (goodwill) της επιχείρησης (πχ πελατολόγιο, πατέντες, χαρτοφυλάκιο επενδύσεων, κλπ).

Συνιστάται οι επιχειρήσεις που δεν σχεδιάζουν να πουλήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία ή να τα ρευστοποιήσουν, αλλά έχουν στόχο να παραμείνουν στην αγορά για κάποιο χρονικό διάστημα,  να χρησιμοποιούν αυτή τη προσέγγιση αποτίμησης.

• Η εταιρία οδεύει προς  εκκαθάριση -- Όπως υποδηλώνει ο τίτλος, αυτή η προσέγγιση έχει πιο επείγοντα χαρακτήρα από την προηγούμενη προσέγγιση. Εάν η επιχείρηση βρίσκεται σε διαδικασία εκκαθάρισης, τότε πρέπει να υπολογίσει γρήγορα το ποσό της καθαρής ρευστότητας. Αυτά είναι τα μετρητά που περισσεύουν  όταν τα περιουσιακά στοιχεία πωλούνται και οι υποχρεώσεις σε τρίτους εξοφλούνται. Γενικά, η προσέγγιση αυτή τείνει να καταλήγει σε αξία μικρότερη από τη προηγούμενη λόγω της επείγουσας  διαδικασίας.

Προσέγγιση με βάση την  Αγοραία Αξία

Οι υπολογισμοί με βάση αυτή  την προσέγγιση διαφέρει αρκετά από αυτόν  που βασίζεται στην αποτίμηση   των περιουσιακών στοιχείων του ενεργητικού. Χρησιμοποιώντας  την προσέγγιση της αγοραίας αξίας,  σημαίνει ότι συγκρίνουμε την αξία της επιχείρησής μας με παρόμοιες επιχειρήσεις που έχουν ήδη πωληθεί.

Πώς μπορεί κανείς να ξεκινήσει με αυτή την προσέγγιση;  Σε αυτή την περίπτωση αναζητούμε  μια βάση δεδομένων με αγοροπωλησίες εταιρειών που έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα.

Σκεφτείτε την αγορά ακινήτων που εμφανίζονται σε διάφορες ιστοσελίδες. Οι  ιστότοποι αυτοί επιτρέπει στους μελλοντικούς ιδιοκτήτες σπιτιού και τους ενοικιαστές να συγκρίνουν και να αντιπαραβάλλουν τα διαθέσιμα ακίνητα, καθώς και να παρακολουθούν τις τιμές των κατοικιών προς πώληση και εκείνων που έχουν ήδη πωληθεί στην περιοχή τους.

Με την ίδια λογική, η επιχείρησή σας θα πρέπει να συγκεντρώσει δεδομένα σχετικά με παρόμοιες εταιρείες που έχουν ήδη πουληθεί για να προσεγγίσει την αξία μεταβίβασης. Ορισμένοι παράγοντες, όπως το έτος πώλησης της επιχείρησης, το μέγεθος και η θέση της, θα σας βοηθήσουν να προσδιορίσετε καλύτερα την τρέχουσα αγοραία αξία της δικιά σας εταιρείας.

Ωστόσο, εάν διαπιστωθεί, σε αντίθεση με τις αγοροπωλησίες ακινήτων, δυσκολία στη πρόσβαση σε  βάσεις δεδομένων για την εκτίμηση της αξίας των επιχειρήσεων, η αποτίμηση της επιχείρησης μπορεί στη συνέχεια να υπολογιστεί με τη βοήθεια  εξειδικευμένων συμβούλων που συνήθως έχουν δική τους βάση δεδομένων από πωλήσεις παρόμοιων εταιριών.

Γιατί πρέπει να κάνω αποτίμηση της επιχείρησής μου;

Ο λόγος που θα απαιτηθεί η αποτίμηση της επιχείρησης εξαρτάται από τις περιστάσεις.  Ορισμένοι επιχειρηματίες ενδέχεται να αποφασίσουν να πωλήσουν τις εταιρείες τους ή να συγχωνευθούν με μια άλλη επιχείρηση. Άλλοι μπορεί να χρειαστούν χρηματοδότηση για επέκταση και να βάλουν έτσι νέους μετόχους στην επιχείρηση,  ή να ψάξουν να βρουν άλλους τρόπους για να προσθέσουν μεγαλύτερη αξία στην επιχείρηση τους.

Οι επιχειρήσεις είναι σαν τις νιφάδες χιονιού: δεν υπάρχουν δύο ακριβώς οι ίδιες. Η αποτίμηση της επιχείρησής σας δεν θα είναι ακριβώς όπως για μια άλλη εταιρεία, ανεξάρτητα από το πόσο παρόμοιες είναι οι δύο επιχειρήσεις. Συνεργαστείτε με έναν ειδικό στο θέμα αυτό για καλύτερα και ποιο αντικειμενικά αποτελέσματα.

Πηγή: Ελεύθερη απόδοση στα Ελληνικά δεδομένα από μέλη του ΚΕΜΕΛ https://www.score.org/blog/asset-based-valuation-and-market-value-approa... of Form