«Δει δη μετρητών ω άνδρες Αθηναίοι, και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων »

Παραφρασμένη, η γνωστή ρήση του Δημοσθένη και απευθυνόμενη όχι προς τους Αθηναίους αλλά προς όλους τους  επιχειρηματίες, αναδεικνύει ξεκάθαρα την σπουδαιότητα των μετρητών για τις επιχειρήσεις . Ειδικότερα για τις μικρομεσαίες τα μετρητά (cash) είναι η κινητήριος δύναμη για την λειτουργία και την επιβίωση τους, ιδιαίτερα στις παρούσες δύσκολες οικονομικές συνθήκες.

Στο ερώτημα πόσα μετρητά πρέπει να διαθέτει μια μικρομεσαία επιχείρηση, πολλοί ειδήμονες υποστηρίζουν ότι αυτά πρέπει να είναι όσα απαιτούνται για να καλυφθούν τα λειτουργικά έξοδα τριών έως έξι μηνών. Η πείρα όμως έχει αποδείξει ότι τέτοιες γενικεύσεις δεν ισχύουν και είναι αναγκαίο κάθε επιχείρηση να κάνει τους δικούς της υπολογισμούς.

Κατά τον υπολογισμό των αναγκαίων μετρητών οι κυριότεροι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι:

1. Το ιστορικό των ταμειακών διαθεσίμων της επιχείρησης

 Αν πρόκειται για υφιστάμενη επιχείρηση , πρέπει να συγκεντρώσετε τις εισπράξεις και πληρωμές τουλάχιστον του παρελθόντος δωδεκαμήνου, ώστε να έχετε εικόνα του ιστορικού και να μπορείτε να εντοπίσετε τυχόν διακυμάνσεις οι οποίες συνήθως οφείλονται σε ιδιαιτερότητες κάποιων μηνών π.χ εκπτώσεις, εορτές, διακοπές κλπ. Από τη διαφορά μεταξύ εισπράξεων και πληρωμών ανά μήνα ή όποια άλλη περίοδο κριθεί κατάλληλη , προκύπτει το πλεόνασμα ή έλλειμμα μετρητών, το γνωστό υπόλοιπο ταμείου. Τα ιστορικά στοιχεία θα πρέπει όμως να τα συνδυάζετε με τον προϋπολογισμό σας των επομένων μηνών και τα ενδεχόμενα μελλοντικά σας επιχειρηματικά σχέδια.

2. Το ποσό των μετρητών που προβλέπετε ότι θα απαιτηθούν μελλοντικά

Τα  ποσά αυτά εμφανίζονται συνήθως στον ετήσιο προϋπολογισμό ή στα οικονομικά στοιχεία του business plan της επιχείρησης. Αν δεν έχετε τίποτε από αυτά θα πρέπει να συντάσσετε μηνιαία ένα 12-15μηνοΤαμειακό Πρόγραμμα με βάση τις προβλεπόμενες μηνιαίες πωλήσεις και αντίστοιχες εισπράξεις από πελάτες  ως και τις αναμενόμενες πληρωμές. Ο υπολογισμός των εισπράξεων πρέπει να γίνεται με συντηρητικότητα παρά με αισιοδοξία, γιατί συχνά οι πελάτες καθυστερούν να πληρώσουν, σε αντίθεση με τα έξοδα τα περισσότερα των οποίων είναι βέβαια και σταθερά π.χ, μισθοδοσία, ενοίκια, κοινόχρηστα κλπ. Εξυπακούεται ότι τυχόν έκτακτες δαπάνες για αγορές  εξοπλισμού, παγίων, υπηρεσιών  κλπ, πρέπει να συνυπολογιστούν.

3. Η αναπτυξιακή φάση της επιχείρησης

Είστε μια νεοφυής επιχείρηση, στο πρώτο χρόνο λειτουργίας της, με σταθερή δραστηριότητα,  ή υπάρχουν σχέδια για «ανοίγματα» με έκτακτες αγορές, επενδύσεις, επεκτάσεις κλπ.; Ανάλογα με τη περίπτωση, οι προαναφερθείσες προβλέψεις θα πρέπει να προσαρμοστούν κατάλληλα. Μια λειτουργούσα επιχείρηση με σταθερή δραστηριότητα έχει ένα ιστορικό που βοηθά στις προβλέψεις της. Όμως.  μια νεοφυής εταιρία δεν διαθέτει αυτή τη δυνατότητα και επομένως θα πρέπει να είναι αρκετά συντηρητική στις ταμειακές της προβλέψεις.

Αν η εταιρία σας είναι σε αναπτυξιακή πορεία,  θα πρέπει να λάβετε υπόψη τα αναγκαία ποσά για να χρηματοδοτήσετε τα πιθανόν αυξημένα αποθέματα που θα απαιτηθούν, τα μεγαλύτερα εισπρακτέα υπόλοιπα πελατών και γενικά τις μεγαλύτερες απαιτήσεις για κεφάλαιο κίνησης. Να μην ξεχάσετε βέβαια τα ποσά που θα ξοδέψετε για τη προσέλκυση πελατείας, προτού κάνετε τις πωλήσεις.

4. Πηγές και χρόνος άντλησης μετρητών

Αν από το Ταμειακό Πρόγραμμα προκύπτει ότι «το ταμείο είναι αρνητικό» πρέπει να αποφασίσετε αν θα καλύψετε το έλλειμμα από δικά σας διαθέσιμα ή θα επιζητήσετε τραπεζικό δανεισμό. Η δεύτερη λύση είναι στην τρέχουσα περίοδο εξαιρετικά δύσκολη και για να επιτευχθεί απαιτεί συνήθως μακροχρόνιες διαδικασίες. Μεταξύ άλλων, πρέπει να έχετε ένα  αξιόπιστο και επικαιροποιημένο business plan και βέβαια καλές σχέσεις μια κάποια τράπεζα και/η επενδυτές.

Σε κάθε περίπτωση για να περιορίσετε το ποσό του ελλείμματος ίσως είναι σκόπιμο να πιέσετε τους προμηθευτές σας για μεγαλύτερες πιστώσεις και τους πελάτες σας να πληρώνουν συντομότερα. Επιπρόσθετα η προσπάθεια περικοπής δαπανών είναι πάντοτε εξεταστέα.

 Αν καταφύγετε σε τραπεζικό δανεισμό η εξασφάλιση ενός πιστωτικού ορίου (credit line) είναι οπωσδήποτε επιθυμητή. Όσο για το πότε πρέπει να αρχίσετε να ψάχνετε για μετρητά , ο αλάνθαστος κανόνας είναι « πριν η έλλειψή τους φέρει την επιχείρηση σε απελπιστική θέση.»

ΠΟΛΥ ΛΙΓΑ Η ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ ΜΕΤΡΗΤΑ;

Η κατάρρευση πολλών επιχειρήσεων τα τελευταία χρόνια λόγω έλλειψης μετρητών δεν χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης. Προξενεί όμως εντύπωση ότι πολλές επιχειρήσεις κατέρρευσαν  επειδή είχαν πολλά μετρητά. Αυτό συνέβη διότι χρησιμοποίησαν τα μετρητά για «ανοίγματα» όπως επεκτάσεις σε νέους τομείς, μετεγκατάσταση σε νέα γραφεία, πρόσληψη προσωπικού που τελικά αποδείχθηκε πλεονάζον ,ή αλόγιστη αύξηση εξόδων.  

Η διαχείριση των διαθεσίμων γίνεται συνήθως πολύ προσεκτικά σε εποχές ταμειακής στενότητας. Όταν υπάρχει ταμειακή άνεση υπάρχει η τάση της εύκολης απόφασης για δαπάνες, που όμως μπορεί αργότερα να εξελιχτούν σε πάγια έξοδα και να επιβαρύνουν αρνητικά στο μέλλον την επιχείρηση.

ΣΥΝΟΨΗ

• Καταρτίστε ή επικαιροποιείστε το μηνιαίο Ταμειακό Πρόγραμμα σας για τους επόμενους 12-15 μήνες για να γνωρίζετε έγκαιρα πόσα μετρητά και  πότε τα χρειάζεστε

• Οι εισπράξεις από πελάτες πρέπει να υπολογίζονται συντηρητικά.

• Συμπεριλάβετε στις δαπάνες ένα ποσό για απρόβλεπτα (  μαξιλάρι )

• Αποφασίστε έγκαιρα από ποιες πηγές θα αντλήσετε το απαιτούμενο κεφάλαιο

• Σε κάθε περίπτωση εξετάστε την δυνατότητα περικοπής δαπανών

• Μη ξεχνάτε ότι στην εποχή μας, «CASH IS THE KING»

Πηγή: Ελεύθερη απόδοση στα Ελληνικά δεδομένα από μέλη του ΚΕΜΕΛ  https://www.score.org/blog/how-much-cash-should-small-business-keep-reserve